Omwegen-10

THE WAVE (1) : Golven van steen

Jaren geleden zagen mijn grote vriend en reismakker Thei en ik in boeken en tijdschriften foto’s van een fascinerend landschap ergens in het zuidwesten van de USA, maar nooit werd de naam van het gebied of de locatie vermeld. Bij toeval vonden we in 2005 de plek toen we een aantal dagen in de buurt van Page in Arizona waren. Het gebied – inmiddels worldwide bekend als The Wave – is onderdeel van de Coyote Buttes North, dat weer een gedeelte is van de Paria Canyon Vermillion Cliffs Wilderness Area. Het Bureau of Landmanagement doet er alles aan om het gebied voor massatoerisme te behoeden. Zo worden er maximaal 20 personen per dag – met een permit – in het genoemde gebied toegelaten.

Loterij

Tien Permits kunnen middels een bepaalde procedure via Internet verkregen worden, de andere tien door deel te nemen aan de dagelijkse loterij die tegenwoordig om 8.00 uur ’s-morgens in het Visitor Center van Kanab wordt gehouden met behulp van een ouderwets molentje op handbediening en genummerde houten balletjes. Permits zijn alleen geldig voor de volgende dag. De groep die zich ’s-ochtends in het Visitor Center aanmeldt wordt elk jaar groter en de kans om ingeloot te worden wordt daardoor steeds kleiner. Volhouders blijven elke morgen terugkomen totdat ze een permit krijgen. De doorsnee toerist heeft vanwege een te strak reisschema daarvoor meestal geen tijd of steekt daar geen extra tijd en energie in. In 2005 was de groep die ’s-morgens zijn geluk kwam beproeven nog niet zo groot. Bij de tweede poging – een dag later – behoorden wij ook bij de ’uitverkorenen’ die de volgende dag naar The Wave mochten gaan.
In 2016 is het een drukte van jewelste. Toen maakten we deel uit van een groep van 140 hoopvolle gegadigden die op de resultaten van de trekking wachtte.
In Omwegen-10 vertel ik over onze ervaringen in 2005. Op 1 juni 2020 verschijnt Omwegen-11 waarin je kunt lezen hoe het ons tijdens de tweede tocht naar de Wave verging. De vele mooie analoge foto’s die ik tijdens onze reis in 2005 heb gemaakt hebben een plek gekregen in ‘ouderwetse’ plakboeken en zijn nooit gedigitaliseerd. De foto’s die in Omwegen-10 en Omwegen-11 werden verwerkt zijn gemaakt tijdens de hike in 2016. De link van het fotoboek The Wave – Vermillion Viewpoints (zie beneden) bevat de foto’s van het eerste deel van onze reis in 2016. De link naar het tweede deel The Wave – Vermillion Voices zal in Omwegen-11 worden vermeld.

Analoge herinneringen

Met tien of vijftien cassetterolletjes (weet het aantal niet meer precies) voor mijn Fuji camera dacht ik in november / december 2005 onze drie-weekse reis wel in beeld te kunnen brengen. Geen dure camera, maar wel een met mogelijkheden die ik altijd zeer op prijs heb gesteld. Met een simpele draai aan een knopje kon ik kiezen uit drie fotoformaten om mijn indrukken vast te leggen. En het toestel had daarnaast ook nog eens een zoem-functie. Ik heb oprecht van deze camera gehouden en betreurde het ten zeerste dat hij, ten gevolge van fotograferen tijdens een zandstorm, het loodje legde. In Nederland waren zandstormen onbekend en ik besefte destijds helaas te laat dat niet fotograferen verstandiger zou zijn geweest en een plastic zakje hem mogelijk al het leven zou hebben gered. Tja!

Tijdens de eerdere vijf reizen naar de USA hadden we inmiddels enige ervaring opgedaan met hiken in de wildernis. Alles wat nodig was voor de tocht naar the Wave hadden we in onze rugzakken gestouwd. Zelfs een kompas dat geduldig in een zijvakje lag te wachten totdat het gebruikt zou worden. Alleen, het werd nooit gebruikt omdat we niet wisten hoe ermee om te gaan.
Tegelijk met zes medewerkers van het Bureau of Land Management uit Phoenix begonnen we op zaterdag 12 november ’s-morgens vroeg aan de tocht naar the Wave. Tijdens de eerste mijlen wisselden we heel wat informatie met elkaar uit. Leuk en leerzaam. Voor de Amerikanen was het niet de eerste keer dat ze hier liepen; ze kenden de route. Wij niet. Wij bewonderden het landschap, vergaapten ons aan de vormen en kleuren, maakten foto’s, praatten met de Amerikaanse hikers en dachten er geen moment aan om specifieke oriëntatiepunten in ons op te nemen. Hoe dom dit was, daar kwamen we later op de dag achter.

Versteende bewegingen

Geen enkele reis naar het Zuidwesten is saai geweest. We weten inmiddels dat een vlak landschap met een simpele draai aan het stuur van de auto na 100 meter al kan veranderen in ruige wildernis. En dat een gemakkelijke wandeling, soms of vaak, uitdraait op klimmen en klauteren in een onherbergzame canyon.
Het doel van deze tocht was the Wave zelf, maar alleen de hike ernaartoe deed ons al af en toe naar adem happen. En niet in de eerste plaats omdat het klimmen moeilijk of zwaar was. Het landschap zelf zorgde ervoor dat we vergaten adem te halen. Het gebied is extreem en ruig. Het golft met zacht vloeiende bewegingen tussen, langs en over wat lijkt op het versteende schuim van hoog opspattende golven. Tegenstrijdig en tegendraads, in kleuren die variëren van alle mogelijke schakeringen tussen vuilwit en vermiljoen. Met breekbaar lijkende richels en randen die onder deze droge omstandigheden zo hard zijn als beton en waar je zonder probleem als een berggeit tegenop kunt lopen zonder je vast te houden. De wetenschap dat we met elke voetstap talloze kortmossen vermorzelden en daarmee ook een lugubere bijdrage leverden aan het langzaam maar zeker verwoesten van dit ongelofelijk mooie gebied, was wel iets wat ons wel erg dwarszat. Dit hebben we niet eerder gezien. Deze ervaring hebben we niet eerder gehad en is met geen enkele andere te vergelijken.

WEAVING WILDERNESS

Ergens tussen die rood-oranje rotsen vonden we het spierwitte skelet van een groot dier, waarschijnlijk een rund. We verzonnen er ter plekke ons eigen verhaal bij. Waarschijnlijk was het dode dier hier per helicopter naartoe gevlogen om als voedsel te dienen voor de Californische condors, die hier hun domicilie hebben gekregen. De jongen van deze bijna uitgestorven, in gevangenschap gefokte grote vogels worden hier vrijgelaten als ze ongeveer 6 maanden oud zijn.
Volgens ons hadden de grote vogels het dode dier tot op het bot toe kaalgevreten, de kleinere dieren zouden er vervolgens met de restjes vandoor zijn gegaan en de zon schroeide uiteindelijk de botten hagelwit. We vroegen ons tegelijkertijd ook af of er ook zo’n hagelwit skelet van een mens zou achterblijven als die hier zou verdwalen of verongelukken? Het skelet lag er wel erg ‘netjes’ bij. Alle botten en botjes lagen op de juiste plek. Was het gewoon een waarschuwing voor hikers om vooral goed op te letten en de weg niet kwijt te raken?

Alle kleuren van de regenboog

WHY WORDS

Voor de derde keer waren we zo laat in het jaar in het Zuidwesten zijn en ook deze keer waren we gecharmeerd van het bleke winterse zonlicht dat de ruige wildernis een diffusere zachtheid geeft dan in andere jaargetijden.
Na terugkeer van onze reis in 2005 werden de analoge foto’s gedurende drie maanden keer op keer afgedrukt in kleuren die op geen enkele manier overeenkwamen met de kleuren van de Vermillion Cliffs, zoals wij die hebben gezien. Dat ontwikkel- en afdruk centrales stonden afgesteld op een gemiddelde kleurstelling, dat wist ik. Maar dat de bruin-oranje kleuren van de golvende rotsen als turquoise, blauw en beige werd geprint, was voor mij onbegrijpelijk.

WORDS

Mijn drang om te gaan schilderen was echter te groot geworden om geduldig langer te blijven wachten op de goed afgedrukte foto’s. Ik schilderde als een gek en vertaalde mijn impressies, en vooral de frustraties vanwege het gemis aan goede foto’s, in alle kleuren van de regenboog. Daarbij gebruik makend van alle beschikbare materialen die ik kon vinden om mijn ervaringen in deze waanzinnige, wonderbaarlijk golvende wereld de juiste lading te geven. De letter W in het alfabet kent een soortgelijke golvende beweging als de kleurrijke randen, ribbels en richels van the Wave. Dat is de reden waarom ik bijna alle schilderijen in deze serie een W-titel gaf en teksten met W-woorden gebruikte.

WRITTEN WRINKLES

Terugkijkend zie ik dat mijn inspiratie werd uitgedaagd om een omweg te maken. Zonder verkeerde foto-afdrukken, vertragingen en frustratie waren deze schilderijen nooit totstandgekomen.

Verdwaald

De temperatuur was heel aangenaam. Terwijl we bij de start nog trui en jack goed konden verdragen, was tegen het middaguur een T-shirt meer dan genoeg.
De medewerkers van het Bureau of Land Management vertelden ons dat zij verder zouden hiken naar de Second Wave. Daar hadden wij nog niet eerder van gehoord. Aangezien de eerste Wave al spectaculair genoeg was verkenden we dit gebied nog een paar uur. Als nieuwsgierige avontuurlijke kinderen klommen we omhoog zover als het ging, we klauterden van de ene richel op de andere, fotografeerden liggend op onze buik of hangend boven een kloof of steile wand … en vergaten de tijd. Pas op het moment dat we onze truien weer aan moesten trekken realiseerden we ons dat we onderhand eens aan de meer dan twee uur durende tocht terug moesten beginnen.
Op de heenweg hadden we ons op geen enkele manier georiënteerd en geen aandacht besteed aan specifieke heuvels of rotsen. Het resultaat van dit zorgeloze gedrag bemerkten we pas toen we tegen 15.00 uur aan de terugtocht begonnen, geen enkel punt meer herkenden en ons hoe langer hoe meer verwijderden van de plek vanwaar we die morgen waren vertrokken. Het was eind november en het zou tegen zes uur donker zijn. En wij waren verdwaald.

God is met de goddelozen

Maar … god was die dag ook met de goddelozen. In een doodlopende canyon kwamen we tot stilstand. Het kompas kwam tevoorschijn, we keken waar de zon stond … en wisten niet wat te doen. Waar stond onze auto? Ergens ten westen van the Wave, maar waar lag de canyon waar we nu stonden? We overlegden wat te doen. Thei klom tegen een van de canyon-wanden omhoog om te zien of hij ergens een bekende heuvel of rotspartij zou zien, of misschien de wash waarin we terug zouden kunnen lopen. Maar ja, wat is bekend als je op de heenweg niet hebt opgelet waar je hebt gelopen? Terwijl hij langzaam naar beneden klauterde overdacht ik onze situatie. Was dit nu onze ‘verdiende loon’ voor onze onachtzaamheid? Was onze ongedwongen manier van reizen niet o.k? Waren we te ongedisciplineerd? Thei had met Kerst 2002 een hartoperatie ondergaan en ik had met Pasen 2003 een hersenbloeding gehad. Beiden hadden we ons in die tijd als ‘aangeschoten wild’ gevoeld. Hoe trots waren we niet op onszelf dat we bijna drie jaar na ons herstel weer durfden te gaan reizen. Eisten we niet teveel van onszelf en het leven?

Staand aten we een kleinigheid en dronken water. Beiden hadden we het idee dat als we zouden gaan zitten, dat we niet meer verder zouden gaan. Thei wilde langs de linker kant van de canyon omhoog klimmen en van daaruit verder zoeken. Ik wilde geen stap meer verder zetten voordat ik het gevoel had dat we in de goede richting zouden lopen. Vraag me niet waarom ik deed wat ik deed, maar ik sloot mijn ogen en draaide vervolgens heel langzaam stapje voor stapje rond totdat mijn tenen ineens als een gek begonnen te tintelen. Ik opende mijn ogen en zei tegen Thei: “Ik weet niet waar jij naartoe gaat, maar ik ga alleen nog dié kant uit” en begon in de tegenovergestelde richting te lopen. We liepen en liepen totdat we ineens bij een breder zanderige strook uitkwamen … en die leidde naar de wash die ons uiteindelijk terugbracht naar de plek waar de auto stond.

We komen terug …

De zon was achter de horizon verdwenen toen we de House Rock Valley Road opdraaiden om zo snel mogelijk de geasfalteerde weg te bereiken. Maar een traject van 14 km afleggen met een snelheid van maximaal 25 km per uur, terwijl het steeds donkerder wordt, daarbij diepe kuilen en gaten ontwijkend en voorkomend dat we niet in de diepe voren terecht zouden komen, was op zijn zachtst gezegd niet plezant. Het was stikdonker toen we Hwy 89A opdraaiden en terugreden naar ons motel in Page … maar de hemel stond vol sterren.
We slaakten onderweg menige zucht van verlichting, vervloekten ons naïeve gedrag, overtuigden elkaar dat we nu eenmaal domme stadsmensen waren die nu en dan eens van een stukje natuur wilden proeven en beloofden elkaar dat we dít soort dingen nóóit en te nimmer meer zouden doen.
Dit ‘goede’ voornemen had gelukkig maar een levensduur van één nacht. Bij de eerste oogopslag keken we elkaar aan en zeiden tegelijkertijd: “We komen terug”.