Omwegen-33

DESERT WOMAN : The desert lives in me

Omwegen-33 verschijnt als het verhaal klaar is om verteld te worden.

Daarmee eindigde ik eind 2022 de eerste serie Omwegen-verhalen omdat ik me graag weer een tijdje terug wilde trekken in mijn atelier. Niet alleen mijn vingers over het toetsenbord laten gaan, maar ook om mijn inspiratie vooral om te zetten in schilderijen en objecten die ik graag tijdens de Kunstroute Gulpen-Wittem wilde laten zien.
Voor de Kunstroute van 2023, die op 27-28-29 mei plaatsvond hadden Thei en ik weer drie kunstenaars, alleen mannen dit keer, uitgenodigd om hun bijzondere metalen objecten en windsculpturen op onze locatie te exposeren. De combinatie van mijn schilderijen met de metalen werken van de mannen vonden we een goede keuze en was voor mij een goede aanleiding om een afwijkend ‘Omwegen-tussendoortje’ te maken. Dat werd Omwegen-32. De sfeer tijdens de Pinksterdagen was geweldig, de tuin was op z’n mooist, het weer was perfect en samen met de meer dan 600 bezoekers genoten kunstenaars, hun partners en wij van een succesvolle Kunstroute.

Direct na de Kunstroute gingen Thei en ik in de tuin aan de slag. Beginnend met het terugsnoeien van negen door een bacterie aangetaste Thuja-achtige bomen / struiken. Een fikse klus die helaas niet voldoende bleek om de planten te redden. We groeven ze uit en zowel in de voor- als in de achtertuin ontstonden lege plekken. Wat nu? Nieuwe planten kopen? Welk soort dan? Thuja-achtige groenblijvers leken allemaal door dezelfde bacterie aangetast te zijn of te worden. Eenzelfde ervaring maakten we een paar jaar geleden mee toen alle buxus-soorten ten gronde gingen ten gevolge van aantasting door de buxus-mot.
We kochten geen nieuwe planten, maar vonden oplossingen waardoor de tuin aan de achterkant van ons huis zelfs nog mooier werd. Lege plekken werden opgevuld door het overhevelen van een paar struiken en het verplaatsen van een aantal kunstwerken van hier naar daar.

In het smalste gedeelte van de tuin achter het atelier vond ook een transformatie plaats. De bijna geheel kale Pinus werd gesnoeid en kreeg als basis voor het nieuwe kunstwerk – Lichtring – een nieuwe functie toebedeeld.

De aanwezige schuin geplaatste stalen balken (schoren) die een deel van de Cortenstalen achterwand tijdens storm extra stevigheid geven waren in dat gedeelte van de tuin achter het atelier praktisch maar nooit echt mooi. We waren er echter van overtuigd dat zich op termijn vanzelf een andere oplossing zou aandienen.

Eind augustus reden we naar Overloon in Noord Limburg om een tweede vijgenboom te kopen, die de enigszins ‘lege’ plek in de buurt van de Lichtring op zou kunnen vullen en die staat daar sinds half september. Een beauty die we Jésus María hebben genoemd. Waarom die nieuwe kleine vijgenboom zo heet? Wel, toen we tien jaar geleden in Overloon al een Spaanse vijgenboom en een olijfboom kochten voor een andere plek in de tuin, gaven we hen de namen Juan en José. De derde Spanjaard verdiende dus ook een Spaanse naam te krijgen. Jésus leek ons de beste optie, maar de kleine sierlijke vijgenboom heeft een meer vrouwelijke uitstraling en daarom gaven we haar de dubbele naam Jésus María. Maf om bomen en struiken namen te geven? Voor ons niet.

Die naamgeving voor bomen en planten brengt me nu naar de tuin aan de voorkant van het huis. Voor de muur tussen het huis en garage stonden de drie Jeneverbesbomen Sjang, Sjeng en Sjeuf, die helaas ook het loodje hadden gelegd. Het was niet mogelijk om goede vervangingen te vinden voor het drietal omdat ook nieuwe Thuja-achtige bomen zouden sterven vanwege de bacterie. Voor ons – beiden 75 plussers – leek het verstandiger om daar in elk geval geen grote bomen meer te planten.

Op de terugweg van Overloon waar we Jésus María hadden besteld, besloten we om niet rechtstreeks naar huis te rijden, maar een tussenstop te maken in Roermond waar zich in het oude Philips gebouw aan de Bredeweg een aantal kleine bedrijfjes had gevestigd, waaronder de nieuwe Galerie RRMND. We waren onder de indruk hoe het Philips-gebouw als Industrieel Erfgoed een nieuwe bestemming had gekregen en de daarin aanwezige galerie is prachtig. Hier liepen we – zoals het tijdens onze ‘omwegen’ zo vaak gaat – onverwachts tegen twee verrassende Cortenstalen objecten aan, waarvan wij vonden dat zij Sjang, Sjeng en Sjeuf (deels) zouden kunnen vervangen. Deels, want er zou toch nog een groot stuk kale muur overblijven. En … dat stuk muur zou de perfecte bestemming kunnen worden voor het object dat ik aan het construeren was.

Het papieren ontwerp voor dit werk bracht ik naar het bedrijf dat o.m. de metalen lijsten voor mijn schilderijen maakt met de wens om de vorm, inclusief het gedicht en signering, in 3 mm dik Cortenstaal uit te laseren. Nadat deze als RVS uitziende basis een plek op de grond in het atelier had gekregen bleef ik met materialen, vormen en kleuren stoeien totdat ik grip kreeg op wat uiteindelijk Desert Woman zou worden.

Terug naar de achterkant van ons huis waar Thei en ik hadden besloten om het grindgedeelte, waar de grote Pinus had gestaan, te gaan zuiveren. Dat ging uitstekend. Emmer voor emmer sleepte Thei het grind naar de plek waar ik in het grote zelf geconstrueerde zeef (groter dan het model dat goudzoekers gebruiken) het grind van de in ruim tien jaar verzamelde mix van aarde, onkruid en gevallen naalden ontdeed. Tot aan de trappen zouden we dit jaar doen. De rest zou volgend jaar aan de beurt komen. Flinke klus voor 2024 dus. We bestelden al een big bag met nieuwe grind om de dunne plekken, voor zowel in de voortuin als in de achtertuin mee op te vullen.

Thei groef het gat voor de nieuwe vijgenboom die gebracht en deskundig geplant werd door de leverancier. Wij wensten de nieuweling een mooi en vruchtbaar leven toe, bedekten de aarde weer met het bestaande anti-worteldoek en de gezuiverde grind … en oogsten blij verrast ook nog eens de eerste Spaans-sprekende vijgen

Een fraaiere oplossing voor de schoren werd aangedragen door de galeriehouder uit Roermond die de Cortenstalen objecten voor de voorkant bezorgde. Tijdens een kijkje in de tuin zag hij de stalen balken tegen de achterwand staan en hoorde hij van ons waarvoor die dienden. Hij stelde een alternatief voor in de vorm van Cortenstalen bakken die met grind en/of aarde konden worden gevuld en ook eventueel worden beplant. Wij hadden vaker over zo’n soort oplossing nagedacht, maar vreesden dat dit een erg dure aangelegenheid zou worden. Hij vroeg of hij een offerte mocht maken. Die offerte kwam, we waren verrast over de prijs en bestelden de bakken. Ze werden eind september bezorgd en wij bestelden meteen een big bag met grove grind om de bakken te vullen.

Nadat de nieuwe vijgenboom was geplant dekte Thei de aarde weer toe met het anti-worteldoek en de gezuiverde grind. De finishing touch nam ik voor mijn rekening door op mijn knieën zittend met de handen de laatste beetjes grind op zijn plaats te schuiven. Door slechts één subtiele beweging kreeg ik last van mijn rug. Gedurende de weken erna vermeed ik zwaar werk helemaal. De helse pijn verminderde en mede daardoor kon ik héél voorzichtig mijn conditie weer opbouwen.

Het vullen van de bakken moest Thei echter in z’n eentje doen. Dagenlang sleepte hij halfvolle emmers grove grind naar de Cortenstalen bakken. De laatste vijf cm werden afgedekt met anti-worteldoek en daarna tot aan de rand opgevuld met dezelfde grind die overal in de tuin ligt. Het resultaat was gewoon mooi en we waren heel tevreden. De bakken die er op de foto nog zwart uitzien hebben ongeveer een half jaar nodig om dezelfde roestkleur te krijgen als de achterwand

Het gat dat voor de nieuwe vijgenboom werd gegraven had een surplus aan grond opgeleverd en daar moest een plek voor gevonden worden. Naast de garage was al lange tijd een ‘deuk’ in de aarde waar vroeger gedurende korte tijd een jonge Metasequoia had gestaan. Thei koos ervoor om dat gat op te vullen met de overgebleven aarde. Vol goede moed begon hij daar eerst maar eens met het verwijderen van de grind. En … toen begon het te regenen.

Mijn rug herstelde zich langzaam maar zeker, maar medio oktober ging het weer fout na het maken van een binnenshuis gemaakte ‘verkeerde’ beweging. Diverse scans wezen uit wat de oorzaak was van dit ernstige malheur. Medicatie hielp maar ten dele. De revalidatiekliniek waar ik een week lang werd ondergebracht, ervoer ik als de drempel van de hel. Dat werd later door insiders bevestigd. Ik had een ernstig probleem in mijn rug, werd doodziek van alle medicaties, Thei werd mantelzorger en Desert Woman in wording lag te wachten totdat ik weer in actie zou kunnen komen.

De gebruikelijke Kerst- en Nieuwjaarswensen gebruikte ik om de details van het nieuwe kunstwerk via Photoshop Elements in elkaar te knutselen en een futuristische foto van de plek te maken waar Desert Woman zou komen te hangen.

Is het nodig om aan dit kunstwerk een betekenis toe te kennen? Nee, elke interpretatie is goed. Dat ik mijn hele ziel en zaligheid erin gelegd heb, dat moge duidelijk zijn. Mijn wildernis- en desert ziel zocht naar materialen, vormen, kleuren en woorden om het eeuwige heimwee naar de desert tot uitdrukking te brengen.

De basisfiguur doet aan een ongelijkbenige driehoek denken. De kop, inclusief de stekels, lijkt op het blad van een schijfcactus (Opuntia Vulgaris). In de basis van de driehoek is een mini-Saguaro (Carnegiea gigantea) te zien. Deze reuzencactus die 20 meter hoog en 200 jaar kan oud worden, groeit in het zuidwesten van Arizona en in grote delen van noord Mexico. De pijl op de ‘halsdoek van een stuk gecorrodeerd koper geeft aan uit welke richting (vanuit het hoofd gezien) de inspiratie voor het gedicht vandaan komt … the Southwest. En de kleur turquoise is niet alleen bij mij favoriet, maar ze hoort als geen andere bij het zuidwesten van de USA. Tot slot de in alle kleuren beschilderde metalen details, die enige gelijkenis vertonen met het veren of vleugels. Mocht Desert Woman geïnterpreteerd worden als zelfportret van de kunstenaar, dan zal ik ze als vleugels betitelen. Mijn desert-ziel kent immers geen grenzen. Ze vliegt waarheen ze vliegen wil en vertelt haar verhalen wanneer de tijd daarvoor rijp is. En die tijd is nu!
Ofschoon het korte gedicht niet de klassieke vorm van een Haiku heeft, beantwoordt het wel aan de zintuigelijke ervaring van de dichter (ik dus)